Vorig jaar publiceerde Albert Heijn ter gelegenheid van zijn 130-jarige bestaan een lezenswaardig boekwerk over AH’s markt in 2025, getiteld ‘Appie Tomorrow’. Ook in de praktijk zien we dat Albert Heijn volop bezig is met die markt van (over)morgen. Meest in het oog springend is natuurlijk de focus op de online business met Bol.com en AH.nl, maar ook een initiatief als Allerhande Kookt is daar een goed voorbeeld van. Al die initiatieven met het oog op de toekomst zijn natuurlijk prima, mits je ook voldoende oog hebt voor de markt van vandaag: ‘Appie Today’.

“2018 was niet het allerbeste jaar in de 130-jarige geschiedenis van Albert Heijn”

Ik vertel u niks nieuws als ik zeg dat 2018 niet het allerbeste jaar in de 130-jarige Albert Heijn-geschiedenis was. Dat is een understatement, want de marktleider uit Zaandam verloor op jaarbasis maar liefst 0,6 procentpunten marktaandeel. Corrigeren we dat marktaandeelverlies voor de ruim € 100 miljoen omzetgroei van AH.nl en het feit dat het AH-winkelbestand gedurende het jaar met acht vestigingen toenam, dan constateer ik dat de omzet in de fysieke winkels in 2018 flink onder druk stond. Die negatieve trend wordt vooralsnog doorgetrokken in 2019. De netto-omzet van AH Nederland nam in het eerste kwartaal van 2019 weliswaar toe met € 120 miljoen, maar van dat bedrag komt € 88 miljoen voor rekening van het online-segment (Bol.com en AH.nl). De omzettoename in de fysieke winkels bedroeg dus slechts € 32 miljoen. In procenten uitgedrukt is dat een winkelomzetgroei van iets meer dan 1%. Nu weet ik dat dat percentage ook betrekking heeft op de vestigingen van Etos, Gall & Gall en AH België, maar het lijkt er sterk op dat het AH-winkelnetwerk in Nederland de marktgroei (3 tot 3,5%, gecorrigeerd voor de btw-verhoging) in het eerste kwartaal van 2019 nog steeds niet bijhoudt. En dat, in een voor AH gunstige periode van (nog steeds) hoogconjunctuur.

“Het (door)ontwikkelde ‘Hoofddorp-concept’ is qua assortiment en winkelbeleving een stap voorwaarts”

De grote vraag is dan natuurlijk waarom de AH-winkelomzet de marktgroei niet bijhoudt, terwijl dat concurrenten als Jumbo en Lidl ogenschijnlijk moeiteloos lukt. Albert Heijn heeft in de afgelopen periode zijn assortiment stevig onder handen genomen en ook de promotiedruk is opgevoerd, dus daar ligt het niet aan. Zit het dan in de formule? We weten allemaal dat het eens in de zeven tot acht jaar opfrissen van het formuleconcept doorgaans tot mooie omzetplussen leidt. Laat zo’n opfrisbeurt echter te lang op zich wachten, dan zorgt dat voor omzetdruk als de rest van de markt wel vernieuwt. En dat is wat er volgens mij bij Albert Heijn aan de hand is. Het goede nieuws is dat Albert Heijn het nieuwe formuleconcept in huis heeft. Mijn recente bezoek aan de verbouwde AH-supermarkt in Burgh-Haamstede bevestigt dat het (door)ontwikkelde ‘Hoofddorp-concept’ qua assortiment én winkelbeleving (in mijn ogen) een stap voorwaarts is. Het minder goede nieuws is dat het ombouwtempo vooralsnog niet erg hoog ligt. In het eerste kwartaal van 2019 werden 26 winkels omgebouwd. Over heel 2019 moeten dat er 120 zijn. Dat betekent dat het nog pakweg zes tot zeven jaar gaat duren voordat alle Nederlandse Albert Heijns van het nieuwe formuleconcept zijn voorzien.

“Stop met het inkopen van eigen aandelen en investeer in een versnelde ombouw van het AH-winkelnetwerk”

Het is makkelijk roepen vanaf de zijlijn, maar Albert Heijn moet het ombouwtempo opschroeven. Moederconcern Ahold Delhaize heeft genoeg cash in de portemonnee om te investeren. Sinds 2015 is er voor ruim vier miljard euro aan eigen aandelen ingekocht. Ik snap uiteraard wat het (opwaartse) effect daarvan op de beurskoers is. De ‘bread & butter’ van Albert Heijn, oftewel de fysieke winkels, gaat er echter niet beter van draaien. Stop dus met die aandeleninkoop en investeer in een versnelde ombouw van het AH-winkelnetwerk. Als ‘Appie Today’ namelijk te veel terrein moet prijsgeven, ziet ‘Appie Tomorrow’ er straks ook heel anders uit.

Meer EFMI-columns…