Het prijsverschil van € 1,20 op een potje Hak-appelmoes van 355 gram bij Albert Heijn in Nederland en net over de grens in België was voor NSC-voorman Pieter Omtzigt aanleiding om te concluderen dat Nederlandse supermarkten veel te duur zijn. SP-collega Jimmy Dijk deed daar nog een flinke schep bovenop. Zijn motie, waarin hij pleit voor overheidsingrijpen om prijzen van boodschappen te controleren, reguleren en desnoods te blokkeren, zou niet misstaan in Pyongyang. Voeg daar alle wankele prijsvergelijkingen in de media aan toe, en het beeld van Nederland als extreem duur supermarktland is compleet. Maar klopt dat beeld wel?

Laat er geen misverstand over bestaan: boodschappen zijn in heel West-Europa fors duurder geworden. Toch blijkt uit lopend onderzoek van het EFMI dat Nederland zich allerminst uit de markt prijst. Sterker nog, cijfers van Eurostat – het statistiekbureau van de EU – laten zien dat Nederland in 2023 op het gebied van voeding en non-alcoholische dranken nog respectievelijk 4,5% en 3,7% goedkoper was dan België en Duitsland.

Dat het algemene prijspeil in Nederland en de buurlanden elkaar nauwelijks ontloopt, betekent echter niet dat er op product- of merkniveau geen verschillen bestaan. Sommige producten zijn hier goedkoper, andere duurder. De oorzaken daarvoor zijn talrijk. Zo kent een meer discountgedreven markt als Duitsland een andere prijsdynamiek dan een markt die meer op service is gericht, zoals Nederland. Daarnaast spelen zaken als promotiedruk, de positie van een merk (marktleider of volger) en assortimentsstrategieën per land een rol. Maar ook de overheid doet een flinke duit in het zakje: zo zorgen de Nederlandse btw-tarieven voor een prijsverhogend effect van maar liefst 2,4% ten opzichte van Duitsland en 1,8% ten opzichte van België. Een krat pils van 24 flesjes (33 cl) is door accijnzen respectievelijk € 1,68 en € 2,88 duurder dan bij onze zuider- en oosterburen. De verhoging van de verbruiksbelasting in 2024 maakt een 1,5-literfles Coca-Cola Regular zelfs 7% duurder.

Gemiddeld genomen zijn boodschappen in Nederland dus niet duurder. Maar wie slim over de grens shopt, kan zeker besparen. Op de RTL-website is een reportage te zien van een moeder en dochter die maandelijks 154 kilometer rijden om in Duitsland een kofferbak vol voordelige supermarkt- en drogisterijproducten in te slaan. Maar datzelfde filmpje zou net zo goed kunnen gaan over een koppel uit Düsseldorf of Brugge dat de omgekeerde route neemt om voordelig in te kopen in Nederland. Alleen past dát verhaal niet in het frame van Omtzigt en Dijk.

Meer EFMI Columns:

• Jumbo: quo vadis?

• Vreemd, eigenlijk

• Terug naar Jumbo zoals Jumbo bedoeld is

• Wie is er nog fris?

• Een gewaarschuwd merk telt voor twee

• Internationaal inkopen heeft ook een keerzijde

• Wat kunnen we van Schoof-I verwachten?

• Wordt het niet tijd…

Op de hoogte blijven van de laatste insights?
Wilt u periodiek geïnformeerd worden over nieuwe onderzoeksartikelen, columns, EFMI-studies en EFMI-kennisevents? Laat dan hier uw gegevens achter: