Wellicht nog niet bij iedereen bekend, maar het door de EU in 2021 gelanceerde Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) zal komend decennium een grote impact hebben op de levensmiddelensector. Voortvloeiend uit de Green Deal, is de CSRD in essentie een oproep tot verantwoording. Het vereist van bedrijven dat zij niet alleen financiële prestaties melden, maar ook hun sociale en milieuprestaties. Dit betekent dat levensmiddelenbedrijven een door de accountant goedgekeurd verslag moeten verstrekken over hun impact op het milieu, hun inzet voor sociale rechtvaardigheid en de maatregelen die ze nemen om duurzaamheid te bevorderen.

In eerste instantie is er vanaf 2025 alleen een rapportageverplichting voor grotere bedrijven om hun milieu-impact transparant te maken, maar ik verwacht ook dat het een model gaat worden waarmee overheden gaan sturen. Een van de harde doelen waar de EU – en dus ook Nederland – zich aan gecommitteerd heeft is om naar ‘net zero’ te gaan qua CO2-uitstoot en bij zo’n pad horen ook sectordoelstellingen. Deze ‘mvo-rapportage’ is dus niet alleen een paradigmaverschuiving in de manier waarop bedrijven hun duurzaamheidsinspanningen rapporteren, maar het zal ook een diepgaande impact hebben op de levensmiddelensector.

Bekend is immers dat ongeveer 80 tot 90% van de footprint van producten niet op het niveau van de retailer zit, maar dieper terug in de keten. En om dat allemaal in kaart te brengen gaat een ‘hell of a job’ worden: op leveranciersniveau is dit nog wel te doen, maar uiteindelijk moeten ook de grondstofketens in kaart gebracht worden. En voor een boer in Surhuisterveen is dat al lastig, maar  hoe doe je dat met een koffieboer met een akker van 0,6 hectare diep weggestopt in Oeganda of Brazilië? En wat zou je dan allemaal moeten gaan controleren? Gebruik van kunstmest, bestrijdingsmiddelen, wegkappen van bos, etc. En daarnaast natuurlijk of de boer wel een leefbaar inkomen heeft.

“Ik vrees dat de prijs van levensmiddelen op termijn nog eens 10 tot 25% hoger kan worden”

Maar wat is dat eigenlijk, een ‘leefbaar inkomen’? En hoe zit dat als die boer toevallig een vrouw, een inwonende schoonmoeder, een gehandicapte broer en zeven kinderen heeft? Dat de CSRD een enorme bureaucratische kermis gaat worden, dat lijkt mij wel duidelijk, maar dat het een bijdrage gaat leveren aan een betere wereld voor morgen en overmorgen, dat is ook waar. En aangezien de foodsector wereldwijd verantwoordelijk is voor ongeveer 25% van het energieverbruik en zo’n 70 tot 80% op de totale biodiversiteitsimpact, moeten we ook niet voor onze verantwoordelijkheid weglopen.

Waar ik echter voor vrees, is dat zowel de verduurzamingsstappen als het vele extra papier- en meetwerk veel extra kosten met zich mee gaan brengen en de prijs van levensmiddelen op termijn nog eens 10 tot 25% hoger kan worden. Daarmee komt de betaalbaarheid van een eerste levensbehoefte alleen nog maar verder onder druk. Zelfs zo ver dat er ook sterke protestbewegingen kunnen komen van de kant van de burgers/consumenten. Hoe zoiets kan uitpakken, is onduidelijk; maar dat democratieën wispelturig en weerbarstig kunnen zijn, bleek een maand geleden nog, bij de verkiezingen.

Foto: 123RF

Wil je ook een steentje bijdragen aan een net-zero foodsector? Neem dan deel aan het EFMI Food Chain Revolution Programma.

Meer EFMI Columns:

• Wordt het niet tijd…

• Aldi: too Lidl too late?

• De supermarktsector polariseert

• Plus, AH, Nettorama en de consolidatietrend

• Technologie heeft geen moraal

• Van modderschuit naar vlaggenschip

• Kartelvorming voor het goede doel

• Neckarsulm is ver weg, maar toch…

Op de hoogte blijven van de laatste insights?

Wilt u periodiek geïnformeerd worden over nieuwe onderzoeksartikelen, columns, EFMI-studies en EFMI-kennisevents? Laat dan hier uw gegevens achter: