Plus, AH, Nettorama en de consolidatietrend

Column Marcel van Aalst (FoodPersonality - oktober 2023)

Na de voltooiing van de ombouw van Deen naar Albert Heijn, Vomar en Dekamarkt in 2021 verdwijnen binnen twee jaar wederom drie formules: Coop, Jan Linders en Boni.

De fusie tussen Plus en Coop werd door veel branchegenoten jarenlang als droomhuwelijk bestempeld. Nu het ombouwproces bijna anderhalf jaar onderweg is, blijkt de integratie van de twee coöperaties niet het abc’tje dat velen hadden verwacht. Tekenend daarvoor is wellicht de heuse uittocht binnen de directie van het fusiebedrijf.

Naast het snel op orde krijgen van de logistieke problemen, is het vinden van een exploitabel formuleconcept voor de kleine(re) Coop-winkels met een weekomzet van € 100.000 of minder de belangrijkste uitdaging. Met Plus Vandaag wil het vooralsnog niet lukken, dus wellicht dat de Spar-formule nu (eindelijk) in beeld komt. Wat ik persoonlijk opmerkelijk vond bij de aankondiging van de fusie tussen Plus en Coop, is dat het fusiebedrijf de filialentak behoudt. Die filialentak zou in de nabije toekomst wel eens de trekhaak kunnen vormen om filiaalbedrijven uit de Superunieachterban als (grote) Plus-franchisenemers aan te laten haken.

“De integratie van Plus en Coop is niet het abc’tje dat velen hadden verwacht”.

Een mogelijke kandidaat was Jan Linders, maar voor die formule bleek een andere kaper op de kust. Dat Jan Linders zich als grootste franchisenemer aansluit bij Albert Heijn, is om twee redenen opmerkelijk. Op de eerste plaats omdat Jan Linders ervoor kiest om als retailer actief te blijven, maar wel in een andere (afgeslankte) organisatie en een (afhankelijker) rol als franchisenemer. Daarnaast is het opmerkelijk dat Albert Heijn een machtsblok met ruim 50 winkels aan zijn franchisetak toevoegt. Nu staan de Albert Heijn- en Jan Linders-directies nog lachend samen linten door te knippen, maar op enig moment staan zij met hun belangen lijnrecht tegenover elkaar.

Dat goed managen wordt voor Albert Heijn, dat niet echt bekend staat om zijn innige band met franchisers, een flinke klus. Datzelfde geldt voor het voorkomen van kannibalisatie-effecten. Vlak voor de bekendmaking had circa 80% van de shoppers die Jan Linders als goed bereikbaar beschouwen om er boodschappen te doen, namelijk ook al een Albert Heijn beschikbaar. Met de verkoop van de 16 Jan Linders-vestigingen aan o.a. Jumbo en Plus zal het kannibalisatiegevaar iets kleiner zijn, maar in veel marktgebieden zal de onderlinge strijd om de AH-euro losbarsten.

“Nu staan de Albert Heijn- en Jan Linders-directies nog lachend samen linten door te knippen, maar op enig moment staan zij met hun belangen lijnrecht tegenover elkaar”.

Nadat beide merkendiscounters in 2019 al eens met elkaar hadden geflirt, was er eind juli ook nog de aankondiging van de fusie tussen Nettorama en Boni. Blijkbaar had men er in Oosterhout en Nijkerk niet op gerekend om zo snel groen licht te krijgen van de ACM, want over de ombouwoperatie is vooralsnog weinig bekend. Ook deze fusie kent zijn uitdagingen. In onze EFMI-studies ontlopen de formules elkaar nauwelijks qua shopperwaardering. Nettorama scoort (vooral door zijn aanbiedingen) iets beter op voordeel, maar moet Boni voor laten gaan als het gaat om winkeluitstraling en -personeel. Toch zijn de winkelomzetten en omzetten per vierkante meter bij Nettorama veel hoger dan bij Boni.

Het is de vraag of we die ‘magie’ van de Nettorama-formule ook in de omgebouwde Boni’s gaan zien. Maar de grootste uitdaging ligt misschien op een ander vlak. Hoewel Boni enige ervaring heeft met het ombouwen van winkels, wordt de ombouw van ruim 50 Boni’s naar Nettorama een monsterklus. Waar AH in Zaandam twee verdiepingen kan leegruimen en drie projectteams voor de ombouw kan optuigen, ligt dat bij kleine(re) retailers als Nettorama en Boni toch anders. Het is voor de nieuwe Nettorama-organisatie dan ook de kunst om niet volledig in beslag te worden genomen door het ombouwproces én scherp te blijven reageren op alle marktontwikkelingen.

Kortom, de consolidatiecases hebben elk hun eigen bijzonderheden en uitdagingen. Daarnaast bevatten ze do’s en don’ts voor andere retailers met fusie- en overnameplannen. De consolidatietrend is namelijk nog niet ten einde.

Meer EFMI Columns:

Op de hoogte blijven van de laatste insights?
Wilt u periodiek geïnformeerd worden over nieuwe onderzoeksartikelen, columns, EFMI-studies en EFMI-kennisevents? Laat dan hier uw gegevens achter:

EFMI Business School is in 1997 opgericht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Geleidelijk is het EFMI uitgegroeid tot toonaangevend academisch kennisinstituut in de Nederlandse levensmiddelensector. Het EFMI biedt diverse opleidingen aan voor senior managers uit de food sector, waaronder de Executive MBA die in samenwerking met de Business School van de Rijksuniversiteit Groningen wordt aangeboden. EFMI Business School houdt kantoor in de Oranjerie van Kasteel Groeneveld te Baarn. Ook de EFMI-opleidingen vinden plaats op deze mooie, centraal gelegen locatie met een rijke historie.