Coronavirus test moderne economie uit

Column Laurens Sloot (FoodPersonality - maart 2020)

Deze column schrijf ik op zondag 1 maart. Dan is net het tiende besmettingsgeval in Nederland ontdekt. Op zich niets aan de hand. Maar in de afgelopen week is de AEX al zo’n 15% gedaald en datzelfde geldt voor de Dow Jones. Klanten hamsteren al en supers zijn snel door hun voorraden handgel, zeep en conserven heen. Ongetwijfeld gaat de firma Hak een topjaar draaien, het zij de mensen van Hak gegund. O ja, en Vindicat – u weet wel, die elitaire club van wannabe’s, grossierend in schandalen – is met 900 man afgereisd om van een skivakantie in Noord-Italië te genieten. Het RIVM heeft tenslotte nog geen negatief reisadvies gegeven, dus
hupsakee.

Waar we met het coronavirus staan op het moment dat u deze column leest, dat weet ik uiteraard niet. Maar dat we in Nederland pas aan het begin van de uitbraak staan, is inmiddels wel duidelijk. In Italië is het afgelopen week al hard gegaan en daar moet nu al € 3,6 miljard geïnvesteerd worden om de zaak onder controle te krijgen. Ik twijfel of dat genoeg is als ik zie wat er in Wuhan is gedaan om de uitbraak enigszins onder controle te krijgen. Beelden op Twitter wijzen uit dat Italianen in een aantal regio’s de supermarkten leeggehamsterd hebben. Experts roepen in het nieuws dat dit niet nodig is, maar veel klanten zijn ‘better safe than sorry’. Kortom, dit ‘griepachtige’ virus grijpt steeds sterker in op het maatschappelijke leven en onze (supermarkt)economie.

Maar kunnen we ook iets leren van de ‘coronacrisis’? Ik denk van wel. Het maakt allereerst duidelijk hoezeer de snel toegenomen globalisering van invloed is op onze economie. China is uitgegroeid tot de fabriekshal van de wereld en als die een tijdje op slot zit blijkt dat heel veel (non-food) retailers met hun voorraden in de problemen komen. Want niet alleen de consument, ook Bol.com, Blokker en Action hamsteren erop los, bang om binnenkort met lege schappen te zitten. Overigens blijken ook producten als knoflook en gember grotendeels uit China te komen en blijkt het nog niet zo eenvoudig om alternatieve leveranciers te vinden. Wat verder opvalt, is de kwetsbaarheid van onze ‘just-in-time’ ingerichte supply chains. Die zijn zo efficiënt ingericht dat een verstoring van de vraag direct tot grote tekorten (of overschotten) kan leiden. Heel ernstig is dat vooralsnog niet, maar het geeft wel te denken wat er gebeurt als er een keer echt een mondiale ramp gebeurt.

Wat verder interessant is om te zien, is dat consumenten tegenwoordig hun informatie vergaren via sociale media. Twitter is vele malen sneller dan het NOS-journaal en mensen scharrelen hun eigen informatie wel op (en daarmee vaak ook hun eigen waarheid). Een instituut als het RIVM valt niet te benijden, want Nederland heeft anno 2020 zo’n 17 miljoen afgestudeerde virologen.

Door het coronanieuws sneeuwde het ‘echte gezondheidsnieuws’ overigens onder: Ahold Delhaize maakte bekend koploper te willen zijn als het gaat om gezondheid. Albert Heijn heeft veel producten al gezonder gemaakt door suiker en zout te reduceren, ook gaat AH klanten beter helpen om de juiste keuzes te maken. Maatschappelijk gezien een belangrijke keuze gezien de relatie tussen voeding, overgewicht en ‘welvaartsziekten’ als diabetes en hart- en vaatziekten. Want het coronavirus mag dan angst veroorzaken, de echte veroorzakers van een slechte gezondheid zijn vooral onze eigen ongezonde keuzes.

Meer EFMI Columns:

 

EFMI Business School is in 1997 opgericht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Geleidelijk is het EFMI uitgegroeid tot toonaangevend academisch kennisinstituut in de Nederlandse levensmiddelensector. Het EFMI biedt diverse opleidingen aan voor senior managers uit de food sector, waaronder de Executive MBA die in samenwerking met de Business School van de Rijksuniversiteit Groningen wordt aangeboden. EFMI Business School houdt kantoor in de Oranjerie van Kasteel Groeneveld te Baarn. Ook de EFMI-opleidingen vinden plaats op deze mooie, centraal gelegen locatie met een rijke historie.