Achter welke stokken rennen we aan?
Column Laurens Sloot (FoodPersonality - oktober 2016)
Onlangs maakte Arjan Lubach een interessant item over de vele voedingshypes in Nederland. ‘En passant’ veegde hij even de vloer aan met de lieflijke dames van The Green Happiness, die aantoonbaar onzin zaten te kletsen bij Humberto, maar inmiddels wél zo’n 80.000 volgers op Instagram hebben. Onder het motto ‘eat plants, be sexy’ proberen zij veranderingen in ons voedingspatroon teweeg te brengen. Ook het Voedingscentrum ging er nog even overheen door te stellen dat het strikt volgen van het Green Happiness-dieet ronduit gevaarlijk is en tot eiwit en calcium tekorten kan leiden.
Van een andere orde: Marit van Egmond, baas assortimentsbeleid bij AH, houdt het niet bij adviezen, maar voert daadwerkelijk veranderingen door. Met name het suikergehalte in producten moet omlaag. En uiteraard ging ook dat niet ongemerkt voorbij. Al snel werd ze ‘beschuldigd’ van betutteling, immers de consument kan zelf toch wel keuzes maken, dat hoeft Appie toch niet voor ons te doen? Ook zelf deed ik een duit in het zakje door in een interview te stellen dat ik de sanering van Monster Energy wel erg ver vond gaan en dat de keuze toch vooral bij de consument moet blijven.
Uitgedaagd door diverse critici liet Marit zich van haar beste kant zien. Met een open brief in Distrifood van zaterdag 24 september (‘Betutteling of voortouw nemen’) lichtte ze haar motieven toe. Geïnspireerd geraakt door de documentaire ‘Sugar rush’ van ‘Jumbo-kok’ Jamie Oliver over de invloed van suiker, besloot ze een daad te stellen: “We zijn klaar met praten en gaan nu handelen”. Dit is zeer lovenswaardig, want obesitas is een ‘groeiend probleem’ en retailers dragen als voornaamste voedselverstrekker een grote verantwoordelijkheid.
Maar de vraag is natuurlijk of Jamie Oliver, topkok, tv-personality en notoire ‘bijklusser’, het bij het rechte eind heeft. Is suiker inderdaad de kern van het probleem? Of trappen we hier in dezelfde val als in de jaren negentig toen verzadigd vet als hoofdschuldige werd aangewezen?
Als ik de huidige stand van zaken in de wetenschap doorneem over de feiten rondom obesitas, dan blijkt allereerst dat obesitas zich grotendeels voordoet bij de ‘lolo’s’ (‘low education, low income’) en de 40 plussers (toch niet echt de generatie die massaal Monster Energy uit de schappen trekt). En ja, natuurlijk verorberen wij teveel suikers, en ja, er wordt vaak suiker toegevoegd aan allerlei producten, maar uiteindelijk is een calorie een calorie, ongeacht of deze uit eiwit, vet of koolhydraten komt: mensen met obesitas eten te veel en/of bewegen te weinig. Saillant detail is daarbij dat de goedkoopste producten in het schap vaak de meeste toegevoegde suikers, vetten en zouten bevatten.
Of Marit de juiste stok te pakken heeft, weet ik niet zeker. Feit is wel dat AH de kwestie voeding & gezondheid serieus oppakt. En een beetje minder suiker kan sowieso geen kwaad. Maar laten we ons als branche niet bezondigen aan een massale ‘suikerjacht’, dan zouden we over tien jaar weleens bedrogen uit kunnen komen. Een holistische aanpak is absoluut noodzakelijk om de obesitas problematiek aan te pakken, en meer bewegen zal daarin centraal moeten staan. En laten we ook niet achter iedere hype en roeptoeter aan gaan rennen, maar ons baseren op gedegen onderzoek en instituten als het Voedingscentrum. Want de gezondheid van de consument mag geen speelbal worden van de publieke opinie.