Onrechtmatige daad
Column Leo Kivits (FoodPersonality - mei 2016)
Een onrechtmatige daad is ‘handelen waarmee je op onbehoorlijke wijze een ander schade toebrengt’. Dus is de vraag of dit van toepassing is op mijzelf, omdat dit mijn laatste column voor FoodPersonality is. Dacht het niet, dat zou wel zeer aanmatigend zijn, want zoveel invloed heb ik niet gehad op het reilen en zeilen in de foodbranche. Maar na vijftig jaar actief te zijn geweest in het vak, en met een recente verzuchting van een commercieel directeur van een Superunie-lid in gedachten (‘of die pensionado’s nooit ophouden met hun goedbedoelde adviezen’), leek het mij wel een mooi moment om met mijn schriftelijke bijdragen te stoppen. Gelukkig mag ik nog enkele jaren mijn stem op de achtergrond laten horen bij het EFMI, zodat ik nog niet verplicht moet gaan golfen.
En toch wil ik het in deze laatste column met u over de ‘onrechtmatige daad’ hebben, want die komt vaker voor in ons vak dan we beseffen. Wekelijks geven retailers tientallen producten weg ver onder de inkoopprijs en beschadigen daarmee te vaak zorgvuldig opgebouwde merkwaarden. Het kan retailers geen bal schelen, want het gaat hun niet om specifieke producten, maar om de vraag of het product klanten kan verleiden om naar hun winkels te komen. Maar ‘marketiers’, die lang en zorgvuldig aan het merkimago hebben gebouwd, zullen ongetwijfeld vaak tandenknarsend toezien hoe hun product in de goot belandt. Niettemin, merkartikelfabrikanten zijn hier soms zelf ook debet aan.
Neem de laatste stunt van Jumbo met de jaaraanbiedingen. Nagenoeg alle daarin betrokken artikelen worden op basis van de regulier geldende inkoopprijzen met verlies verkocht. En multinationals zoals Unilever en DE hebben daar direct aan meegewerkt en krijgen nu de gram van de andere grote retailers over zich heen. Want die willen hun prijsimago beschermen, maar hebben geen zin om deze producten een fors deel van het jaar met verlies te verkopen. Ik denk dat dit tot boycots gaat leiden. En wie verliest er dan? Jawel, de consument, de retailer en de producent.
Overigens verwacht ik dat Jumbo binnenkort start met uuraanbiedingen, want het heeft al jaar-, seizoen-, maand-, week- en dagaanbiedingen en kan dan alle aanbiedingen in een volgende actie in één keer afschaffen! Edlp staat blijkbaar voor ‘every day low promotions’!
En wat vinden we van het feit dat we elkaars promotionele acties onderuit halen? Zoiets kon ik onlangs bij de opening van Jan Linders in Helmond constateren. Die Jan Linders had ter gelegenheid hiervan een kortingswaardebon uitgegeven; de concurrerende Jumbo wist niets beters te bedenken dan dat de bonnen ook bij die Jumbo konden worden ingeleverd!
En is het geen onrechtmatige daad, als we zo weinig betalen voor versartikelen dat heel veel agrariërs hun zorgvuldig geteelde goederen beneden de kostprijs moeten aanbieden en dreigen failliet te gaan? En klagen we niet ten onrechte over het gebrek aan innovaties als we nauwelijks financiële ruimte laten voor onderzoek en ontwikkeling van nieuwe producten en het rendement van innovaties meteen te grabbel gooien door huismerken uit te brengen?
Natuurlijk heb ik gewetensvroeging als ik dit schrijf, want ook ik heb vaak genoeg meegewerkt aan prijs- en promotiecampagnes en harde onderhandelingen gevoerd om er nog enkele centjes af te peuteren, op straffe van saneringen. Dus is een ‘Leo culpa’ zeker op zijn plaats.
Vrienden uit het vak, het ga u goed. Overweeg de slotzinnen uit de EFMI-column van collega Koen Hazewinkel (in FoodPersonality april), die sprak over ‘meerwaarde’-retailen, om zo onder de druk van de voortdurende neerwaartse prijsspiraal uit te komen en aan gezondere rendementen te bouwen. Al eerder schreef ik over fantastische nieuwe formules, die echter nog te veel en te vaak op het aspect prijs leunen, terwijl ze zoveel meer te bieden hebben. Laten we voor meerwaarde gaan. Houdoe!